Tráo người cách ly, trốn cách ly, giấu dịch Covid-19: Cần phải xử lý nghiêm và có thể xử lý hình sự

Trong khi Chính phủ đang cùng với mỗi người dân cả nước chung tay góp sức ngăn chặn, phòng chống dịch bệnh Covid 19. Thế nhưng lại có một bộ phận không nhỏ những người thiếu ý thức, không có trách nhiệm của bản thân như tráo người cách ly, trốn cách ly, giấu dịch hay tung thông tin thất thiệt, không kiểm chứng, thiếu chính xác về dịch bệnh Covid-19 gây hoang mang trong dư luận, sự thật bị bóp méo so với thực tế ảnh hưởng lớn đến những nỗ lực của người dân cùng với các cơ quan chức năng trong việc phòng chống dịch bệnh.

Ở nước ta, các trường hợp có dấu hiệu nhiễm dịch bệnh được khai báo trung thực ngay từ đầu, được sự quan tâm, nỗ lực của chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương nên chúng ta đã làm tốt công tác kiểm soát dịch bệnh và không có trường hợp nào tử vong. Trong 16 ca nhiễm dịch bệnh đầu tiên, có những ca mắc bệnh là người cao tuổi có tiền án về các bệnh khác nhưng vẫn cách lý, điều trị khỏi và xuất viện. Điển hình như tại tỉnh Vĩnh Phúc, có một nhóm công nhân được cử đi tập huấn tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào thời điểm dịch bệnh bùng phát, lây lan mạnh trong cộng đồng, số người này sau khi về Việt Nam đã bị nhiễm dịch bệnh nhưng được cách ly kịp thời, cùng với sự khai báo trung thực của người dân, dịch bệnh đã được kiểm soát, khống chế một cách hiệu quả. Để rồi sau 20 ngày cách ly điều trị, tỉnh Vĩnh Phúc đến bây giờ không còn thêm ca nhiễm nào mới và chính thức xóa cách ly. Trường hợp một cô giáo là giảng viên của một trường đại học tại Hà Nội khi có chồng tiếp xúc với một bệnh nhân nhiễm dịch bệnh Covid-19, đã thông báo với cơ quan chức năng, những người từng tiếp xúc với gia đình mình và tự cách ly tại nhà; hay cô gái là con của một đại gia tại Việt Nam đi du lịch nước ngoài tại các nước có dịch bệnh, tiếp xúc bệnh nhân thứ 17 bị nhiễm dịch bệnh Covid-19 đã tự đến các bệnh viện để xét nghiệm, kiểm soát dịch bệnh, thuê riêng máy bay về Việt Nam và cách ly tại bệnh viện. Các hành động trên nhận được sự ủng hộ của người dân, bạn bè trong lúc dịch bệnh có nhiều diễn biến nguy hiểm, phức tạp, việc khai báo trung thực, công khai thông tin để kiểm soát, hạn chế dịch bệnh lây lan trong cộng đồng là một điều cần thiết và thể hiện được ý thức, trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng, đối với đất nước.

Để công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 đạt được hiệu quả cao, Chính phủ đã hi sinh một số lợi ích kinh tế của đất nước để bảo vệ tốt nhất an toàn sức khỏe cho người dân, nên sau hơn 20 ngày ca nhiễm bệnh thứ 16 được kiểm soát chúng ta chuẩn bị tuyên bố hết dịch bệnh, tập trung phục hồi, phát triển đất nước thì chỉ một trường hợp của bệnh nhân thứ 17 (cô gái tên Nguyễn Hồng Nhung ở Trúc Bạch, Hà Nội) chỉ vì thỏa mãn niềm vui cá nhân đi du lịch, tham dự show diễn thời trang tại các nước có dịch bệnh, đến khi có triệu chứng mắc bệnh lại trốn cách ly, không khai báo trung thực, dấu diếm thông tin nhiễm bệnh với cơ quan chức năng đã khiến cho các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương rất vất vả trong việc kiểm soát dịch bệnh. Để rồi hành động trên gây hậu quả rất nghiêm trọng, tính tới thời điểm hiện tại đã có thêm hơn 20 người nhiễm bệnh mới, phần lớn những người này bị lây nhiễm trên cùng một chuyến bay với bệnh nhân thứ 17, và có thể sẽ tiếp tục gia tăng do hiện nay số người tiếp xúc với bệnh nhân thứ 17 trên cùng chuyến bay chưa được kiểm soát triệt để. Ngoài ra, hành động không trung thực, thiếu ý thức trách nhiệm trong việc tự cách ly, khai báo gian dối có tên trong danh sách cách ly tại nhà nhưng vẫn tự do, tự tiện đi lại nơi cộng đồng, đó trường hợp của ông Vũ Khắc Tiệp (một người có tiếng trong giới nghệ sĩ) và có những lời lẻ, phát ngôn chỉ trích cơ quan phòng chống dịch bệnh, hay một số trường hợp trốn cách lý khi trở về từ vùng dịch, đăng tải trên mạng để khoe khoang, thậm chí nhờ người cách ly hộ là những hành động thiếu trách nhiệm với bản thân và cộng đồng, coi thường mạng sống người khác, coi thường phát luật. Những trường hợp này nếu bị nhiễm dịch bệnh Covid-19 sẽ lây lan rất nhanh theo cấp số nhân, bởi một ngày số người nhiễm này tiếp xúc với nhiều người, nhiều người này lại tiếp xúc với nhiều người khác... cứ thế rồi lây lan rất nhanh trong cộng đồng thì không biết hậu quả kinh khủng, nặng nề như thế nào đối đối với đất nước.

Luật pháp nước ta cũng đã có những quy định rất rõ ràng, cụ thể về những hành vi vi phạm pháp luật trên, cụ thể như quy định tại Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì hành vi vi phạm quy định về cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế sẽ bị xử phạt theo Điều 10 như sau: Hành vi từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp không tổ chức thực hiện việc cách ly y tế đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A thì bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng; từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, đối tượng kiểm dịch y tế biên giới mắc bệnh hoặc mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Ngoài ra, người mắc bệnh cố tình che giấu tình trạng bệnh là hành vi vi phạm các quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm được quy định tại Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế có quy định hành vi vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm. Theo đó, cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi không khai báo khi phát hiện người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau như: Che giấu hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc của người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A. Không thực hiện việc xét nghiệm phát hiện bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Trước đó ngày 01/02/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 173/QĐ-TTg về việc công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của COVID-19 gây ra nên các hành vi trốn tránh các biện pháp phòng tránh dịch bệnh đều bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Tùy tính chất và mức độ của hành vi mà người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hay xử lý hình sự (Điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định: Phạt 50-200 triệu đồng hoặc 1-5 năm tù nếu làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người; Phạt 5-10 năm tù nếu dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế: Làm chết người; Phạt 10-12 năm tù nếu dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ: Làm chết từ 2 người trở lên).

Những hành vi cố ý, thiếu ý thức, không trách nhiệm nêu trên cần phải được xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Có như vậy, mới hạn chế được hậu quả khó lường mà dịch bệnh gây ra đối với cộng đồng và đất nước.

TKS