Người dân không nên chủ quan trước dịch bệnh đậu mùa khỉ

Ngày 13/5/2022, ca bệnh đầu tiên phát hiện tại Anh, đến nay trên thế giới đã ghi nhận khoảng 200 trường hợp mắc bệnh và hơn 100 trường hợp nghi ngờ được phát hiện tại 19 quốc gia vốn hiếm khi ghi nhận căn bệnh này (chưa ghi nhận ca tử vong). Điều đáng lưu ý là các ca phát hiện bệnh đều không có tiền sử đi về từ vùng có dịch và các quốc gia ghi nhận ca bệnh chưa từng lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ trước đây.

Bệnh đậu mùa khỉ là gì? Nghiêm trọng như thế nào, có lây lan qua đường hô hấp như dịch Covid-19 hay không và hậu quả khi mắc bệnh đậu mùa khỉ ra sao là những vấn đề đang được nhiều người quan tâm, lo lắng trong những ngày gần đây. Đậu mùa khỉ là một căn bệnh hiếm gặp, do virus có “họ hàng” với bệnh đậu mùa phổ biến gây ra. Người mắc bệnh thường có các triệu chứng như phát ban, sốt, đau đầu,…. Các ca nhiễm đậu mùa khỉ lây nhiễm trực tiếp qua tiếp xúc với người nhiễm (tiếp xúc với chăn gối trải giường, quần áo, khăn mặt, dịch tiết, giọt bắn đường hô hấp,…). Chưa xác nhận việc bệnh đậu mùa khỉ có lây qua đường tình dục hay không. Tuy nhiên, thông tin từ WHO ghi nhận bệnh có xuất hiện ở một số nam giới có quan hệ tình dục đồng tính. Trẻ em, người trưởng thành cũng là đối tượng có thể mắc bệnh. Hầu hết những người nhiễm bệnh đều hồi phục sau vài tuần, tỷ lệ tử vong không cao. Tuy vậy, các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh diễn tiến nặng, khả năng tử vong cao bao gồm: người mắc bệnh có tiếp xúc lâu dài với virus, trẻ em, người có hệ miễn dịch kém,…

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa: ca mắc bệnh đậu mùa khỉ gồm” các trường hợp sau:

- Trường hợp nghi ngờ: là người ở mọi lứa tuổi, đang sinh sống tại quốc gia đang lưu hành bệnh đậu mùa khỉ, bị phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân và có một hoặc các triệu chứng, dấu hiệu sau: đau đầu, sốt trên 38,5 độ, nổi hạch (sứng hạch bạch huyết), đâu cơ, đâu lưng, suy nhược (tính từ ngày 15/3/2022 trở về sau).

- Trường hợp có thể: là trường hợp nghi ngờ và có một hoặc nhiều yếu tố dịch tễ như tiếp xúc trực tiếp với người mắc; tiếp xúc vật lý trực tiếp với da hoặc tổn thương da, bao gồm cả quan hệ tình dục; hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường hoặc đồ dùng của ca bệnh có thể hoặc xác định mức bệnh đậu mùa khỉ trong 21 ngày trước khi bắt đầu có triệu chứng; có tiền sử đi du lịch đến các quốc gia có lưu hành bệnh đậu mùa khỉ trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có nhiều bạn tình trong 21 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng có kết quả xét nghiệm huyết thanh dương tính với virus Orthopoxvirus, có các triệu chứng như trên đến mức phải nhập viện.

- Trường hợp xác định: là trường hợp nghi ngờ hoặc có thể và có kết quả xét nghiệm Realtime PCR dương tính với virus đậu mùa khỉ.

- Trường hợp loại trừ: là trường hợp nghi ngờ hoặc có thể nhưng có kết quả xét nghiệm Realtime PCR âm tính với virus đậu mùa khỉ.

Để tăng cường công tác giám sát, phòng chống bệnh đậu mùa khỉ trong thời gian tới, mỗi người dân cần thực hiện một số biện pháp sau:

- Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn thông thường.

- Che miệng khi ho, hắt hơi.

- Người có triệu chứng của trường hợp nghi ngờ, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn và điều trị kịp thời.

- Người có các triệu chứng của trường hợp nghi ngờ cần chủ động tự cách ly và tránh quan hệ tình dục, người xác định mắc bệnh phải được cách ly y tế đến khi điều trị khỏi bệnh.

- Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gậm nhấm, thú có túi, động vật họ linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ; không nên ăn thịt hoặc tiếp xúc trực tiếp với động vật hoang dã, không ăn thịt động vật chưa nấu chín hoặc ăn các sản phẩm của động vật bị nhiễm bệnh.

Bệnh đậu mùa khỉ có tỷ lệ tử vong không cao có khoảng 3-6% ca bệnh được báo cáo đã dẫn đến tử vong ở các nước có bệnh lưu hành trong thời gian gần đây, thường ở trẻ em hay người có bệnh lý khác, nhưng khi mắc phải sẽ để lại những hậu quả và di chứng nặng nề như: nhiễm trung da, viêm phổi, lú lẫn và nhiễm trùng mắt có thể dẫn đến mất thị giác. Vì vậy, mỗi người dân không nên lơ là, chủ quan trước căn bệnh đậu mùa khỉ./.

T.H