Quy định của pháp luật về xử lý hành vi tung tin giả, sai sự thật trên không gian mạng người dân cần biết!

Thời gian qua, hành vi phát tán, chia sẻ thông tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng của một số cá nhân, tổ chức,… đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, an ninh trật tự xã hội. Nhiều trường hợp vi phạm đã bị cơ quan chức năng xử lý theo quy định, nhưng tình trạng này vẫn còn tiếp diễn, làm nhiễu loạn thông tin, gây tâm lý hoang mang cho dư luận. 

Các hành vi vi phạm pháp luật phổ biến trên mạng xã hội hiện nay đó là hành vi tạo dựng, làm tán phát, đăng tải, chia sẻ, lưu trữ tin giả, tin sai sự thật; xuyên tạc chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết; xuyên tạc, bôi nhọ, hạ uy tín của các tổ chức, cá nhân, gây những thông tin hoang mang, ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống, sinh hoạt của Nhân dân, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của các tổ chức, cá nhân…

Một số đối tượng lợi dụng chức năng phát trực tiếp trên nền tảng mạng xã hội để phát ngôn, tuyên truyền những nội dung chứa tin giả, tin sai sự thật, tác động tiêu cực tới tâm trạng xã hội và tình hình an ninh trật tự. Ngoài ra, còn nổi lên một số các hành vi đáng chú ý khác như hành vi lập, sử dụng hội nhóm tiêu cực, tác động gây nhận thức lệch lạc, kích động những hành vi lệch chuẩn, bạo lực, cổ súy những hủ tục mê tín dị đoan, đồi trụy; hành vi tạo lập hội nhóm để thông tin đối phó, kích động, phản kháng, chống đối lại lực lượng chức năng…

Các hành vi tung tin sai sự thật thường nhằm mục đích câu like, tăng lượt xem hoặc do đối tượng chưa nhận thức đầy đủ các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, dù với mục đích gì thì việc phát tán thông tin sai sự thật đều phải bị xử lý nghiêm. Cụ thể Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, ngày 03/02/2020 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử quy định.

Thứ nhất, trường hợp xử lý hành chính:

- Hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân của các trang tin điện tử vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đến 30 triệu đồng (điểm a, khoản 3, Điều 99).

- Hành vi chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân; chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân sẽ phạt tiền từ 50 triệu đến 70 triệu đồng (điểm a, khoản 3, Điều 100).

- Hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân (điểm a, khoản 1, Điều 101); cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân (điểm d, khoản 1, Điều 101) sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng.

- Hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (điểm n, khoản 3, Điều 102) sẽ bị phạt từ 10 triệu đến 20 triệu đồng.

Ngoài quy định xử phạt vi phạm hành chính, Bộ Luật Hình sự năm 2015 tại các Điều 117, 156 và 288 quy định rất rõ nếu các hành vi trên phải xử lý bằng hình sự cụ thể:

Thứ hai, trường hợp xử lý hình sự:

- Hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân với mục đích nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể bị xử lý về tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017; người phạm tội sẽ bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.

- Hành vi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật, nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015. Khung hình phạt cao nhất đối với người phạm tội có thể đến 07 năm tù và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Ngoài ra, người phạm tội sẽ bị xử phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Nếu có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật để thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây dư luận xấu, làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015).

Vì vậy, mọi người dân cần tỉnh táo, thận trọng, tìm hiểu kỹ các thông tin trên mạng xã hội trước khi thực hiện việc cung cấp, chia sẻ thông tin với người khác để tránh trường hợp các thông tin mình cung cấp và chia sẻ là những thông tin giả mạo, sai sự thật phải bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Do vậy, mỗi người cần kiểm chứng tính xác thực của các thông tin trước khi chia sẻ để tránh những vi phạm pháp luật không đáng có.

Cúc Tử